Real Valladolid en de opkomst van Colombiaanse spelers
Voetbal is duidelijk een onvoorspelbare sport. Het is een gewaagde uitspraak en soms lijkt het misschien niet waar wanneer we zien hoe Bayern München de Bundesliga wint of Real Madrid en FC Barcelona bijna al hun wedstrijden in Spanje winnen. Toch zijn er genoeg voorbeelden die bewijzen dat niets succes garandeert: niet geld, niet sterren, niet jonge talenten, en zelfs geen ervaren veteranen met een schat aan routine. Er is geen magische formule. Zelfs goed management is niet altijd een garantie voor succes, aangezien er te veel sportieve en niet-sportieve factoren meespelen.
Maturana
Francisco Maturana was een verdediger die zijn hele professionele carrière als speler in zijn thuisland Colombia doorbracht. Hij werd tweemaal landskampioen met Atlético Nacional (1973 en 1976) en speelde meerdere wedstrijden voor het Colombiaanse nationale elftal. Maar zijn grootste bekendheid verwierf hij als trainer.Zijn trainerscarrière begon in 1986 bij Once Caldas, waar hij slechts één jaar bleef. Toch demonstreerde hij daar al zijn voetbalfilosofie: balbezit, hoge pressing, een nummer 10 als spil van het team en een keeper die uit zijn doel durfde te komen. Deze speelstijl zal velen tegenwoordig bekend in de oren klinken, maar in die tijd was het innovatief, vooral in Zuid-Amerika.
Slechts een jaar later vertrok hij naar Atlético Nacional, een club uit Medellín, en combineerde hij deze functie met het coachen van de Colombiaanse jeugdelftallen. Niet veel later werd hij bondscoach van het nationale team, waarmee hij in 1987 de derde plaats behaalde op de Copa América door het Argentinië van Maradona te verslaan. Bij Atlético Nacional introduceerde hij opnieuw zijn spelideeën en zijn filosofie om alleen met Colombiaanse spelers te werken, zoals hij eerder bij Once Caldas had gedaan.
In 1989 bereikte hij een historische mijlpaal door met Atlético Nacional de Copa Libertadores te winnen. Dit was de eerste keer dat een Colombiaanse club deze prestigieuze titel veroverde.
Colombiaans nationaal elftal
Maturana leidde Colombia naar hun tweede WK-deelname, 28 jaar na hun eerste optreden, met zijn opvallende speelstijl. De wereld richtte zijn aandacht op de Colombiaanse coach, die tijdens het WK van 1990 een nieuwe mijlpaal bereikte: voor het eerst in de geschiedenis wist Colombia de groepsfase te overleven.Colombia eindigde als derde in groep D, samen met West-Duitsland (waarmee het gelijk speelde), Joegoslavië en de Verenigde Arabische Emiraten (de laatste in de groep). In de achtste finales werd Colombia in de verlenging uitgeschakeld door Kameroen.
Real Valladolid
Na het WK werd Maturana begeerd door veel Europese teams, en er gingen geruchten dat Real Madrid hem wilde aantrekken (er werd zelfs gesproken over een voorcontract). Maar het lot bracht hem naar Valladolid, dankzij de vasthoudendheid van Gonzalo Gonzalo, destijds voorzitter van Real Valladolid. Hij wilde een project opbouwen met een solide basis die de fans veel vreugde zou brengen en langdurig succes zou opleveren.De Colombiaanse coach, destijds nog jong maar met een opvallende wijsheid, leek de juiste man om dat project te leiden. Zoals te verwachten bij zijn eerste baan buiten Colombia, zocht Maturana steun bij een landgenoot. Zo kwam Leonel Álvarez, een ervaren verdedigende middenvelder die Maturana al onder zijn hoede had gehad bij Atlético Nacional en het Colombiaanse nationale team.
In hun eerste seizoen samen in Spanje (1990-91) eindigde Valladolid op de negende plaats in de competitie, wat als een goed beginpunt kon worden beschouwd voor het opkomende project van Maturana en Gonzalo Gonzalo. Hoewel het team een positieve indruk achterliet, had het nog niet het succes bereikt dat van een door Maturana geleid team werd verwacht.
Meer Colombianen arriveerden
Voor het volgende seizoen bleef Maturana vertrouwen op zijn landgenoten. Dit keer kwamen er twee iconische spelers van de Colombiaanse nationale ploeg bij, die later ook legendes zouden worden in de geschiedenis van het Colombiaanse voetbal: René Higuita en Carlos Valderrama.Higuita was een charismatische doelman, beroemd om zijn riskante en excentrieke speelstijl buiten zijn doelgebied. Valderrama was een spelmaker met een ongeëvenaard inzicht en een nog opvallender lange, blonde haardos.
Higuita kwam over van Atlético Nacional, waar hij al met Maturana had gewerkt en, in theorie, perfect paste in zijn speelstijl. Valderrama kwam uit Frankrijk, waar hij drie wisselvallige seizoenen had gespeeld voor Montpellier, waarbij hij zijn talent slechts met vlagen liet zien. "El Pibe" was echter de nummer 10 en het grote boegbeeld van het Colombia onder Maturana, waardoor de coach hem volledig vertrouwde, ondanks zijn wisselvallige prestaties in Frankrijk.
De combinatie van de Colombiaanse coach met drie spelers die al eerder onder zijn leiding successen hadden geboekt-de Copa Libertadores-winst met Atlético Nacional en WK-kwalificatie met Colombia in 1990-wekte veel enthousiasme in Valladolid. De fans keken reikhalzend uit naar het seizoen 1991-92.
Maar de realiteit bleek heel anders dan verwacht. Valladolid begon met vier opeenvolgende nederlagen en belandde meteen onderaan de ranglijst, waar ze het hele seizoen zouden blijven. Maturana hield aanvankelijk vast aan zijn landgenoten, maar door de slechte resultaten en het zwakke spel zag hij zich gedwongen hen in de tweede seizoenshelft uit de basisopstelling te halen.
Hoewel het bestuur hem ondanks de tegenslagen bleef steunen, kwam op speeldag 29 een einde aan hun geduld: Maturana werd ontslagen. Dit veranderde echter niets aan het lot van Valladolid, dat het seizoen afsloot op de 19e plaats en degradeerde naar de Segunda División. De hoge kosten en salarissen van de Colombiaanse spelers, in combinatie met hun teleurstellende prestaties, brachten de club financieel bijna ten onder. Aan het einde van het seizoen verlieten de Colombianen Spanje, en zo kwam er een abrupt einde aan de veelbelovende, maar mislukte Colombiaanse periode van Real Valladolid.